Kế toán tổng hợp là gì? Vai trò và công việc của kế toán tổng hợp?

Khi bắt đầu công việc tại một công ty sản xuất linh kiện điện tử ở Gò Vấp, tôi – chị Mai Lan, chuyên viên phân tích tài chính của Tư Vấn Sao Vàng – đã trải nghiệm thách thức mà nhiều doanh nghiệp gặp phải: số liệu chi tiết phân tán, báo cáo lên chậm, quyết định kinh doanh thiếu cơ sở. Từ đó, tôi thấm thía tầm quan trọng của kế toán tổng hợp, không chỉ là người “gộp số”, mà còn là “nhạc trưởng” điều phối toàn bộ bức tranh tài chính.

1. Kế toán tổng hợp là gì?

Kế toán tổng hợp (General Accountant) là nhân sự chịu trách nhiệm ghi nhận, kiểm soát và tổng hợp toàn bộ giao dịch phát sinh trong doanh nghiệp: từ hạch toán chi tiết (kế toán chi phí, công nợ, kho…) đến lập báo cáo tài chính, báo cáo thuế và phân tích số liệu cho Ban Giám đốc. Đây là vị trí “cầu nối” giữa các bộ phận chuyên môn và lãnh đạo, giúp đảm bảo về tính nhất quán, làm việc chính xác và xử lý kịp thời của thông tin tài chính.

Chia sẻ thực tế: “Khi tôi tiếp nhận khách hàng là Công ty TNHH May Minh Phát, tồn kho và công nợ lên tới 12 tỷ đồng nhưng chưa được phản ánh kịp thời. Chỉ sau 1 tháng cải thiện quy trình theo gợi ý của Tư Vấn Sao Vàng, doanh nghiệp đã đưa tồn kho, công nợ về đúng mức thực, giảm 3% chi phí tài chính,” – chị Lan, Kế toán trưởng Minh Phát, chia sẻ.

2. Công việc sẽ làm và nhiệm vụ của một kế toán tổng hợp

2.1. Công việc hàng ngày

1. Thu thập và xử lý chứng từ
   • Tiếp nhận phiếu thu, phiếu chi, hóa đơn bán hàng, nhập kho…
   • Kiểm tra tính hợp lệ: chữ ký, con dấu, số tiền, loại thuế.
   • Nhập liệu vào phần mềm kế toán (MISA, Fast, SAP).
2. Theo dõi công nợ
   • Tổng hợp số công nợ của khách hàng, nhà cung cấp.
   • Lập biên bản đối chiếu số dư định kỳ.
3. Hạch toán chi phí, doanh thu
   • Phân bổ chi phí nhân công, điện nước, khấu hao TSCĐ.
   • Ghi nhận doanh thu theo tiến độ giao hàng hoặc nghiệm thu.

2.2. Công việc hàng tháng

1. Báo cáo thuế GTGT, TNCN, TNDN
   • Lập tờ khai thuế GTGT (phương pháp khấu trừ hoặc trực tiếp).
   • Tạm tính thuế TNDN, thuế TNCN cho nhân sự hợp đồng dài hạn.
2. Lập báo cáo tài chính tạm
   • Báo cáo về kết quả trong hoạt động kinh doanh (P&L).
   • Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
3. Đối chiếu tồn kho, công nợ
   • So sánh tồn kho thực tế với sổ sách; đối chiếu công nợ có sai lệch.
   • Lập báo cáo chênh lệch và đề xuất biện pháp điều chỉnh.

2.3. Nhiệm vụ hàng quý

1. Lập báo cáo tài chính quý
   • Bảng cân đối kế toán,  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Báo cáo kết quả kinh doanh, Thuyết minh báo cáo tài chính.
2. Căn cứ số liệu để phân tích
   • Tỷ suất lợi nhuận gộp, biên lợi nhuận ròng, ROA, ROE.
   • Cảnh báo doanh thu/tồn kho bất thường.

2.4. Nhiệm vụ hàng năm

1. Quyết toán thuế
   • Kê khai và nộp thuế môn bài (trước 31/01).
   • Quyết toán thuế TNDN, TNCN (trước 30/03).
2. Kiểm kê và đối chiếu
   • Kiểm kê tài sản cố định, tồn kho, công nợ cuối năm.
   • Điều chỉnh số liệu, hạch toán bổ sung.
3. Lập báo cáo tài chính năm
   • Hoàn thiện Báo cáo tài chính, Thuyết minh, Kèm biên bản họp BKS/FSC.
   • Trình ĐHĐCĐ hoặc HĐTV phê duyệt.

3. Kỹ năng và kiến thức cần có

1. Chuyên môn sâu
   • Am hiểu chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và IFRS (nếu áp dụng).
   • Nắm vững luật thuế, bảo hiểm xã hội, lao động.
2. Tin học – Công nghệ
   • Thành thạo Excel nâng cao (PivotTable, hàm VLOOKUP, INDEX–MATCH, Macro cơ bản).
   • Sử dụng thành thạo phần mềm kế toán doanh nghiệp (MISA, Bravo, SAP…).
3. Kỹ năng phân tích
   • Đọc, phân tích báo cáo tài chính, chỉ số kinh doanh.
   • Dự báo ngân lưu, xác định điểm hòa vốn.
4. Tổ chức và giao tiếp
   • Lập kế hoạch công việc, phân công, giám sát nhóm kế toán chi tiết.
   • Khả năng thuyết trình, giải trình số liệu với Ban Giám đốc, cơ quan thuế.

4. Quy trình phối hợp nội bộ

Tại Tư Vấn Sao Vàng, chúng tôi xây dựng quy trình 4 bước “Nhanh – Sâu – Chuẩn” để kế toán tổng hợp và các bộ phận phối hợp nhuần nhuyễn:

1. Khảo sát & lập đề án
   • Thu thập hiện trạng, tài liệu, số liệu.
2. Triển khai & hiệu chỉnh
   • Cải tiến quy trình luồng chứng từ, nhập liệu tự động.
3. Đào tạo & bàn giao
   • Hướng dẫn nhân sự nội bộ về luồng nghiệp vụ mới.
4. Giám sát & báo cáo
   • Đánh giá KPI, tinh chỉnh định kỳ.

5. Những khó khăn thường gặp

1. Dữ liệu phân tán
   • Chứng từ giấy,  chứng từ điện tử, nhiều kho hoặc chi nhánh.
   • Giải pháp: Áp dụng ERP tích hợp với chứng từ hóa đơn điện tử.
2. Thay đổi chính sách
   • Luật thuế, chế độ kế toán cập nhật liên tục.
   • Giải pháp: Đội ngũ chuyên gia của Sao Vàng thường xuyên tuần…
3. Thiếu nhân sự có chuyên môn tổng hợp
   • Nhiều doanh nghiệp chỉ có kế toán chi tiết, thiếu vai trò tổng hợp.
   • Giải pháp: Dịch vụ thuê ngoài kế toán tổng hợp trọn gói.

6. Sai lầm cần tránh

1. Nhập liệu thủ công 100%
   • Sai sót cao, tốn thời gian.
   • Khắc phục: Sử dụng OCR, tích hợp ERP với hệ thống bán hàng.
2. Không đối chiếu định kỳ
   • Tồn kho, công nợ chênh lệch lớn.
   • Khắc phục: Đối chiếu hàng tháng, có báo cáo rõ ràng.
3. Bỏ qua đào tạo liên tục
   • Nhân sự lạc hậu, không thể đáp ứng nghiệp vụ.
   • Khắc phục: Lên lịch đào tạo nội bộ, hỗ trợ từ Tư Vấn Sao Vàng.

Kết luận

Kế toán tổng hợp không chỉ là công việc ghi sổ, mà còn là “bác sĩ” chẩn đoán sức khỏe tài chính và “chiến lược gia” đề xuất giải pháp tối ưu chi phí, dòng tiền. Với dịch vụ kế toán tổng hợp trọn gói tại Tư Vấn Sao Vàng, doanh nghiệp sẽ nhận được sự hỗ trợ toàn diện: từ hạch toán chi tiết đến báo cáo tài chính – thuế, cùng chuyên gia đồng hành giải trình với cơ quan thuế, giúp bạn an tâm phát triển bền vững.

Tham khảo: Kế toán kho là gì? Công việc và nhiệm vụ của kế toán kho?

Tham khảo: Kế toán nội bộ là gì? những điều cần biết về kế toán nội bộ?